Numri i termocentraleve me qymyr në mbarë botën ra në vitin 2021, sipas një hulumtimit të publikuar, por karburanti fosil më përgjegjës për ngrohjen globale ende gjeneroi emetime rekord të CO2, duke kërcënuar qëllimet klimatike të Parisit.
Që nga nënshkrimi i traktatit të 195 vendeve në 2015, kapaciteti i energjisë së qymyrit në ndërtim ose i planifikuar për zhvillim ka rënë me tre të katërtat, duke përfshirë një rënie prej 13 për qind nga viti në vit në 2021 në 457 gigavat (GW).
Në nivel global, ka më shumë se 2,400 termocentrale me qymyr që operojnë në 79 vende, me një kapacitet total prej 2,100 GW.
Sipas raportit vjetor Global Energy Monitor, Tracking the Global Coal Plant Pipeline, një rekord prej 34 vendesh kanë impiante të reja qymyri në shqyrtim, nga 41 në janar 2021.
Kina, Japonia dhe Koreja e Jugut, të gjithë mbështetësit historikë të zhvillimit të qymyrit jashtë kufijve të tyre janë zotuar të ndalojnë financimin e impianteve të reja të qymyrit në vende të tjera, megjithëse mbeten shqetësime për boshllëqet e mundshme në angazhimin e Kinës.
E megjithatë, flota operacionale mbarëbotërore e energjisë me qymyr u rrit në vitin 2021 me 18 GW, dhe që nga dhjetori, një kapacitet shtesë prej 176 GW qymyri ishte në ndërtim e sipër, pothuajse njësoj si një vit më parë.
Pjesa më e madhe e kësaj rritjeje është në Kinë, e cila përbën pak më shumë se gjysmën e energjisë së re me qymyr. Azia Jugore dhe Juglindore janë përgjegjëse për 37 për qind të tjera.
Tre të katërtat e termocentraleve të reja të qymyrit që nisën punimet vitin e kaluar ishin në Kinë, ku kapaciteti i sapofunksionuar kompensoi daljen në pension të centraleve të qymyrit në të gjitha kombet e tjera të kombinuara.
“Tubacioni i uzinës së qymyrit po tkurret, por thjesht nuk ka mbetur asnjë buxhet karboni për të ndërtuar impiante të reja qymyri,” tha Flora Champenois e Global Energy Monitor. “Ne duhet të ndalemi, tani.”
Paneli Ndërqeveritar i OKB-së për Ndryshimet Klimatike dhe Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë kanë paralajmëruar se të kesh një shans luftimi për të kufizuar ngrohjen globale në nivele të jetueshme do të thotë se nuk ka impiante të reja qymyri dhe një ndërprerje të shpejtë të atyre ekzistuese.
Vendet e pasura duhet ta bëjnë këtë deri në vitin 2030 dhe shumica e pjesës tjetër të botës deri në vitin 2040, thanë ata.
Shumë ekonomi në zhvillim si India, Vietnami, Bangladeshi kanë shkurtuar planet për kapacitete të reja me qymyr.
“Në Kinë, planet për termocentrale të reja me qymyr kanë vazhduar të shpallen,” tha Lauri Myllyvirta, analist kryesor për Qendrën për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër dhe një bashkëautor i raportit.
Deri tani, emetuesi më i madh në botë i gazeve serrë, Kina është zotuar të arrijë kulmin e emetimeve të karbonit deri në vitin 2030 dhe të bëhet neutrale ndaj karbonit deri në vitin 2060.
Në Shtetet e Bashkuara, përpjekjet për të kufizuar përdorimin e qymyrit janë ngadalësuar, tregoi raporti.
Sasia e kapacitetit të qymyrit amerikan ‘në pension’ në 2021 ra për të dytin vit radhazi, nga 16.1 GW në 2019, në 11.6 GW në 2020, në rreth 6.4 deri në 9.0 GW vitin e kaluar.
Për të përmbushur objektivat e veta klimatike, Shtetet e Bashkuara do të duhet të tërheqin 25 GW në vit nga tani deri në vitin 2030.
Bashkimi Evropian nxorri në pension një rekord prej 12.9 GW në vitin 2021, duke përfshirë 5.8 GW në Gjermani, 1.7 GW në Spanjë dhe 1.9 GW në Portugali, e cila u bë pa qymyr në nëntor 2021, nëntë vjet përpara datës së synuar të largimit.
Burimi: kosovo.energy
